Ceza Adalet Sistemi [yüksek lisans]

Ders İzlencesi / Syllabus

Bu ders, Türkiye’de ceza adalet sistemini oluşturan kurumlar ve bunların işleyişi ile bu işleyişe hâkim olan temel ilkeleri açıklamayı ve kavratılmasını amaçlamaktadır. Adli Bilimler yüksek lisans programına kayıt olan öğrencilerin ceza adalet sistemini tanımaları ve ceza-adalet sistemine hakim olan temel ilkeleri kavramaları beklenir. Ders konuları itibariyle kümülatif ilerler. Önceki derslerde bahsedilen kavram ve kurumlar sonraki derslerde biliniyor kabul edildiğinden, derslerin sistemli bir şekilde takip edilmesinde yarar vardır.

Haftalık İzlence

1. Hafta Ceza adalet sisteminin hukuk düzenindeki işlevi
2. Hafta Ceza hukukunun tarihi ve modern ceza hukuku
3. Hafta Ceza hukukunun temel ilkeleri
4. Hafta Suç genel teorisi-1: Tipiklik ve maddi unsur
5. Hafta Suç genel teorisi-2: Manevi unsur ve hukuka uygunluk sebepleri
6. Hafta Suçun özel görünüş biçimleri
7. Hafta Ceza yargılamasının amacı ve işleyişi
8. Hafta Ceza yargılamasının temel ilkeleri
9. Hafta Koruma tedbirleri
10. Hafta Ceza mahkemeleri ve savcılık kurumu
11. Hafta Müdafi, barolar ve adli kolluk
12. Hafta Bilirkişilik ve bilirkişilik kuruluşları
13. Hafta Tanıklık, deliller, şüpheli, mağdur kavramları
14. Hafta İnfaz kurumu, cezaevleri, adli kontrol ve denetimli serbestlik

Ders Kitapları [Önerilen]

adalet yönetimi1

Esra Ergüzeloğlu Kilim, Türkiye’de Adalet Yönetimi Bağımsız Yargının Sıkı Bağları, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2013

Yargı, yapısı ve işleyişi ile özellikle son on yıldır sürekli gündemimizi işgal ediyor. Medyada en çok tartışılan Ergenekon, KCK, Hrant Dink davalarının tek başına analizleri bile sistemin en önemli aksaklıklarını gözler önüne sermeye yetecek durumda. Uzayan davalar ve tutukluluk süreleri, sistematik ve akılcı çalışmalar yapılmadan oluşturulmuş ve gündem yaratma amacıyla ortaya saçılan dev iddianame dosyaları, herkesi potansiyel suçlu kabul eden gözetleme ve soruşturma biçimleri, bazı kamu görevlilerinin soruşturulmasını engelleyen hukuki düzenlemeler, suçluları ortaya çıkaramadan verilen hükümler vicdanlardaki adalet duygusunu tatmin etmek şöyle dursun, toplumda korku ve yılgınlık yaratmaya hizmet ediyor. 2004 yılında Avrupa Birliği reformları, 2010’da da anayasa değişikliği ile pek çok noktasına müdahale edildiği halde neden sistem “tıkır tıkır” işleyememektedir? Yoksa sistem aslında göremediğimiz amaçlarına ulaşıyor mu? Elinizdeki kitap bu soruları irdelemedi. Yine de bu kitap, yargıyı düşünürken, okuyucuya yeni bir bakış açısı kazandırmayı umut ediyor; “yargı” denen sistemin nasıl bir yönetsel yapılanma içinde işlediğini göstermeyi amaçlıyor ve yargının sorunlarının bağlı olduğu yönetsel mekanizma anlaşılmadan doğru değerlendirilemeyeceğini savunuyor.

criminal jus

Bohm R.M. and Haley K.N., Introduction to Criminal Justice. McGraw Hill, 2013

hafızoğulları

Zeki Hafızoğulları ve Muharrem Özen, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, US-A Yayıncılık, Ankara, 2015

chg

Bahri Öztürk ve M.Ruhan Erdem, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Seçkin, Ankara, 2016

cmh

Bahri Öztürk ve diğ., Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin, Ankara, 2017

bilirkişilik

Ceza Muhakemesi Hukukunda Bilirkişilik, (ed. Yener Üniver), Seçkin, Ankara, 2015

Okuma Önerileri

göze göz

Mitchel P. Roth, Göze Göz Suç ve Cezanın Küresel Tarihi, (çev. Barışhan Erdoğan), Can, İstanbul, 2017

Suç ve ceza… İnsanlık tarihinin başlangıcından gelip günümüzün dijital dünyasına bağlanan iki kavram. Ve bu uzun yolculuk boyunca cinayetler, hırsızlıklar, tecavüzler, yolsuzluklar, savaş suçları, bunların yanı başında idam, hapishane, sürgün, toplumsal baskı, linç…

Göze Göz’de Mitchel P. Roth oldukça güç, büyük ölçekli bir işe soyunuyor, suç ve cezanın farklı farklı coğrafyalarda, farklı farklı zaman dilimlerinde izini sürerek evrensel bir tarihini yazmaya gayret gösteriyor. Bu çalışmada Hammurabi Kanunları’na da Roma hukukuna da şeriata da Anglosakson hukuk geleneğine de yer var; yazar değişen zaman ve mekân içinde suçun tanımının yaşadığı evrimi, belli bir kültürde veya bir dönemde suç kabul edilenin bir başkasında nasıl normale dönüştüğünü, bununla birlikte doğal olarak suç karşısındaki yaptırımların da farklılaşıp yeni bir kimliğe büründüğünü incelikli, ayrıntılı bir biçimde ele alıyor.

bir ceza avukatı

Faruk Erem, Bir Ceza Avukatının Anıları, Öncü Kitabevi, Ankara, 2010

suçlar ve cezalar

Cesare Beccaria, Suçlar ve Cezalar Hakkında, (çev. Sami Selçuk), İmge Kitabevi, Ankara, 2016

KİTAPLAR

  • Öztürk B. (ed.). (2008). Yılında Yeni Ceza Adalet Sistemi, Seçkin, Ankara. 
  • Mustafa Tören Yücel, (2012), Türk Ceza Siyaseti, İmge Kitabevi, Ankara.
  • Foucault M. (2016). Hapishanenin Doğuşu, (çev. M.Ali Kılıçbay), İmge Kitabevi, Ankara.

 

MAKALELER

Tartışma Soruları

Ceza-adalet sistemi ne demektir?

Ceza-adalet sisteminin temel süjeleri nelerdir?

Ceza hukukunun toplumsal düzen ve adaletin sağlanmasında nasıl bir işlevi vardır?

Modern ceza hukukuna hakim olan ilkeler nelerdir?

Ceza hukukunun amacı “ne pahasına olursa olsun cezalandırma” olabilir mi?

Suç ve ceza kavramları ceza hukukunda nasıl bir anlama sahiptir?

Bunları diğer fiil ve yaptırımlardan, hangi özellikleri ayırt eder?

Suçun unsurları nedir?

Cezalandırmanın amacı nedir?

Ceza yargılamasına hakim olan ilkeler nelerdir?

Ceza yargılamasındaki süjelerin görev ve yetkileri nelerdir?

Ceza-adalet sisteminin düzgün işlemesinde bilirkişinin rolü nedir?

Ceza-adalet sistemi ile insan haklarının korunması arasındaki ilişki nedir?

Ödev Konuları (önerilen)

NOT: Ceza Adalet Sistemi dersinin müfredatına uygun olmak koşuluyla öğrenciler istedikleri konuyu serbestçe seçebilir. Aşağıdakiler sadece fikir vermesi açısından öneri niteliğindedir.

NOT-2: Ödev hazırlamak bir sorun üzerine yazmaktır. Seminer Kılavuzunu okuduktan sonra ödev konusuna karar vermeniz gerekir. Öncelikle temel bir soru sormak ve bu soruyu cevaplandırmak durumundasınız. Temel sorusu olmayan, bir sorunu ele almayan, sadece tanımlayıcı (deskriptif) ödevler kabul edilmeyecektir.

 

ÖNERİLER

Ceza-adalet sisteminin aktörleri arasında uyum ve uyumsuzluklar

Türkiye’de ceza mahkemelerinin kuruluşu ve sulh ceza hakimlikleri

Cumhuriyet Başsavcılığının ceza-adalet sistemini yeri ve önemi

Baroların ceza-adalet sistemini yeri ve önemi

Zorunlu müdafilik sistemi ve işlerliği

Türkiye’de savunma: Adaletin eksik parçası

Adli kolluk, idari kolluk ve işleyişte sorunlar

Türkiye’de bilikişilik kurumları: görev ve yetkiler

Bilirkişinin nitelikleri ve bilirkişiye özgü suçlar

Türk ceza-adalet sisteminde denetimli serbestlik

Türk ceza-adalet sisteminde adli kontrol

Özel önleme bakımından koşullu salıverme ve etkinliği

 

(aşağıda verilen ilkeler Türkiye’de uygulanışı ve sorunlar bakımından ele alınabilir)

Nemo tenatur ilkesi

Meşru savunma ve offendicula

Ne bis in idem ilkesi

Masumiyet karinesi

Vicdani kanaat ilkesi

Gönüllü vazgeçme ve etkin pişmanlık

Miranda kuralı

Habeas corpus ilkesi

Hukuka aykırı deliller

Savunma hakkı ve müdafii-müvekkil ilişkisi

İrtibat

ogrenci@veyseldinler.com

Görsel: Day Williams

Lady Justice under fire