Hükümet Sistemleri ve Siyasal Rejimler [Yüksek Lisans]

Ders İzlencesi / Syllabus

Siyasal partiler günümüz demokrasilerinin olmazsa olmaz bir unsurudur ve günümüzde seçimsiz bir demokrasi düşünülemez. Bu dersin amacı demokrasilerde seçimlerin rolünü, özelliklerini ve siyasal sistemi nasıl şekillendirdiklerini; siyasal partilerin bu sistem içindeki yerini ve işlevini etraflıca ele almaktır.

Bu doğrultuda, siyasal partilerin ve seçimlerin tarihsel süreçleri, günümüzdeki farklı modelleri, dünyada ve Türkiye’de uygulamaları ile partiler ile seçimlerin siyasal sistem üzerindeki etkileri bu dersin konusunu oluşturmaktadır.

Bu ders temel olarak beş sorunun cevaplanması üzerinedir:

  • Siyasal partilerin siyasal sistem üzerindeki etkileri nelerdir?
  • Siyasal partilerin hukuksal alanları ve faaliyetleri sınırları nelerdir?
  • Demokratik bir toplumda seçimlerin genel ilkeleri nelerdir?
  • Seçim sistemleri ve modelleri siyasal sistem üzerinden ne tür etkiler doğururlar?
  • Siyasal partiler ve seçim sistemlerinin birbirlerini nasıl etkiler?

Dünyadaki genel teorik tartışmalar Türkiye özelinde yürütülecektir.

Haftalık İzlence

Hafta/Week Türkçe English
1 Siyasi Parti Tanımı ve Kökenleri Political Party Definition and Origins
2 Siyasal Partilerin İşlevleri Functions of Political Parties
3 Siyasal Parti Örgütü Political Party Organizations
4 Parti Tipolojisi Party Typology
5 Parti İçi Demokrasi Intra-Party Democracy
6 Siyasal Parti Sistemleri Political Party Systems
7 Siyasi Partilerin Kapatılması Sorunu The Problem of Closing Political Parties
8 Seçimlerle İlgili Temel Kavramlar Basic Concepts of Elections
9 Seçim Sistemleri Electoral Systems
10 D’Hondt Yöntemi D’Hondt Methods
11 Temsilde Adalet-Yönetimde İstikrar İlkesi Justice in Representation-Stability in Management Principle
12 Partilerin Oligarşik Niteliği The Oligarchic Character of the Parties
13 Türkiye’de Siyasal Partilerin Gelişimi Development of Political Parties in Turkey
14 Türkiye’de Seçimler ve Referandumlar Elections and Referendums in Turkey

Ders Kitapları [Önerilen]

demokrasi modelleri

Ergun Özbudun, Türkiye’de Parti ve Seçim Sistemi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2011

cagdas_demokrasiler

Arend Lijphart, Çağdaş Demokrasiler (Yirmibir Ülkede Çoğunlukçu ve Oydaşmacı Yönetim Örüntüleri), (çev. Ergun Özbudun ve Ersin Onulduran), Yetkin, Ankara, 2012.

özbudun siyasal partiler

Ergun Özbudun, Siyasal Partiler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara, 1979

seçim sistemleri

Emine Yavaşgel, Temsilde Adalet ve Siyasal İstikrar Açısından Seçim Sistemleri, Nobel, Ankara, 2014

Okuma Önerileri

KİTAPLAR

Giovanni Sartori, Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği, (çev. Ergun Özbudun), Yetkin, Ankara, 1997

Erdoğan Günal, Türkiye’de Seçim Sistemlerinin Siyasal Kurumlar Üzerindeki Etkileri, Turhan, Ankara, 2005

 

MAKALELER

Mehmet Hakan Kiriş, “Parti Sisteminde Kutuplaşma ve Türk Parti Sistemi Örneği“, Amme İdaresi Dergisi, C. 44, S. 4, 2011, ss. 33-67.

Tartışma Soruları

Siyasi parti nedir? Bir organizasyonun siyasi parti sayılabilmesi için hangi özellikleri taşıması gerekir?

Siyasi partilerin işlevleri ve onları baskı gruplarından ayıran özellikler nelerdir?

Siyasi parti kavramının ortaya çıkabilmesi için nasıl bir siyasal ortam gereklidir?

Siyasi partilerin ortaya çıkışına ilişkin teoriler nelerdir?

Siyasi partiler hangi yönlerden tasnif edilebilir?

Siyasi parti sistemleri ne demektir? Dünyada nasıl uygulanmaktadır?

Siyasi partilerin hukuk düzeninde yer almaları nasıl olmuştur? Siyasi partilerin diğer örgütlerden ayrıcalıkları nelerdir?

Siyasi parti yasakları ne anlama gelir? Türkiye’de siyasi parti kapatma sebep ve sonuçları neleredir?

Oy hakkı nedir? Oy hakkının özellikleri ve kapsamı nedir?

Seçim sistemi ne demektir? Dünyada uygulanan farklı seçim sistemleri ve modelleri nelerdir?

Seçim çevresi nedir? Ne gibi işlevleri vardır?

Temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkesi ne anlama gelir? Seçim barajı uygulamaları nelerdir?

Belli başlı seçim hileleri nelerdir?

Seçim sistemleri ile parti sistemleri arasında nasıl bir ilişki söz konusudur?

Türk siyasal tarihinde seçimler ve parti ilişkileri nasıl bir gelişme göstermiştir?

Ödev Konuları

BURADA ÖĞRENCİLERE FİKİR VERMESİ AÇISINDAN BİR KAÇ BAŞLIK ÖNERİLMİŞTİR

SİYASAL PARTİLER VE SEÇİM SİSTEMLERİ KONUSU İÇERMEK KOŞULUYLA ÖĞRENCİLER ÖDEV SEÇİMİNDE SERBESTTİR

 

Siyasal partilerin ortaya çıkışının farklı ülkeler bakımından karşılaştırılmalı incelemesi

Osmanlı dönemi siyasi partileri ve ortaya çıkışındaki başlıca etkenler

Siyasal partilerin kökenine yönelik başlıca teoriler

Sosyal bölünme teorileri açısından Türkiye’de siyasal partilerin ortaya çıkışı

Parti disiplini ve Türkiye’deki bazı siyasi partilerin parti disiplini bakımından karşılaştırılması

Kadro partisi ve kitle partisi ayrımı ve Türkiye’deki partilerin konumu

Türkiye’de bölücülük sebebiyle kapatılan siyasal partiler ve Anayasa Mahkemesi kararları

Türkiye’de laikliğe aykırılık sebebiyle kapatılan siyasal partiler ve Anayasa Mahkemesi kararları

Siyasi Partiler Kanunu ve siyasi parti yasakları

Dünyada genel oy hakkının istisnaları

Seçim hileleri ve Türkiye’de Gerrymandering uygulamaları

Türkiye’de tek parti dönemi seçimleri

Türkiye’de 1924 Anayasası dönemi çok partili seçimler

Türkiye’de 1961 Anayasası dönemi seçimleri

Türkiye’de 1982 Anayasası dönemi seçimleri

Türkiye’de dar bölge seçim çevresi için bir simülasyon

Türkiye’de genişletilmiş bölge seçim çevresi için bir simülasyon

İrtibat

dinlerv@gmail.com