Suç Sayma Teorileri ve Anglosakson Temelli Tartışmalar Üzerine

Veysel Dinler

dinlerv@gmail.com

ISBN: 978-605-9446-02-0

HFSA28

Dinler, V. (2019), “Suç Sayma Teorileri ve Anglosakson Temelli Tartışmalar Üzerine”, HFSA Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, S. 28, ss. 153-167.

— ÖZET — 

Suç sayma teoriler (criminalization theories) Türk hukuk yazınında üzerinde pek fazla durulmayan konulardan biridir. Oysa yasa koyucunun bir eylemi hangi düşünsel esaslara ve ilkelere dayanarak suç sayabileceği üzerine kafa yorulması gereken bir konudur. Cezalandırmanın amaçları ve ceza türler meselesine, suç sayma teorilerine nazaran daha çok ilgi gösterilmiş ve bu konulara yer verilmiştir.

Suç sayma konusunda Alman doktrin (Rechtsgutstheorie) Türkçe yazında daha yoğun ele alınmakta ve Anglosakson kökenli tartışmalar görece ihmal edilmektedir. Oysa Anglosakson dünyasında J.S. Mill’e atfedilen zarar ilkesi ve bu ilkenin eleştirisinden doğan pek çok teori ve yaklaşım söz konusudur. Türkçe yazında kısmen yer verilen bu tartışmaların, suç sayma teoriler içinde ele alınmasının alanı zenginleştireceği kanaatindeyiz. Bu çalışmanın amacı, özellikle Anglosakson doktrindeki suç sayma teorileri üzerine daha derli toplu bir tartışma başlatmaktır.

— ANAHTAR KELİMELER — 

suç sayma teorileri, suç ihdası, cezalandırma, ceza hukukuyla korunması amaçlanan hukuksal değer, zarar ilkesi, saldırı ilkesi, hukuksal ahlakçılık, paternalizm

On the criminalization theories and Anglo-Saxon based discussions

Dinler, V. (2019), “On the criminalization theories and Anglo-Saxon based discussions”, HFSA Philosophy of Law and Sociology Archive, No. 28, pp. 153-167.

— ABSTRACT —

Criminalization theories are one of the issues that are not highlighted much in Turkish legal literature. However, it is an issue that should be thought about on which intellectual principles that the legislator consider action as a crime. More attention has been paid to and addressed to the purposes of punishment and the types of discipline than to criminalization theories.

The German doctrine (Rechtsgutstheorie) on criminalization is being discussed more intensely in the Turkish literature, and the discussions of Anglo-Saxon origin are relatively neglected. However, in the Anglo-Saxon world, some numerous theories and approaches arise from the harm principle attributed to J.S. Mill and the criticism of this principle. We believe that these considerations, which are partially included in the Turkish literature, will be enriched in the criminalization theories. This paper aims to initiate a more compact discussion on criminalization theories, particularly in Anglo-Saxon doctrine.

— KEYWORDS — 

criminalization theories, criminalization, punishment, Rechtsgutstheorie, harm principle, the offence principle, legal moralism, paternalism

— KAYNAKÇA / BIBLIOGRAPHY — 

İncele / Look

Brunder Alan, “The Wrong, the Bad, and the Wayward Liberalism’s mala in se”, http://www.cpl.law. cam.ac.uk/past_activities/2010.php, 2010.

Dönmezer Sulhi, “Suç Siyaseti”, İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası (Prof.Dr. Sulhi Dönmezer’e Armağan), C. 52, S. 1–4, 1986-1987.

Eser Albin, “The Principle of “Harm” in the Concept of Crime A Comparative Analysis of the Criminally Protected Legal Interests”, Duquesne University Law Review, No. 4, 1966.

Feinberg Joel, The Moral Limits of the Criminal Law: Offense to Others, Oxford University Press, Oxford, 1988.

Hafızoğulları Zeki ve Muharrem Özen, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, US-A Yayıncılık, Ankara, 2014, 7. baskı.

Harduf Asaf, “How Crimes should be Created: a Practical Theory of Criminalization”, January, http://works.bepress.com/asaf_harduf/5, 2012.

İçel Kayıhan ve diğ. (2000), Suç Teorisi, Beta, İstanbul, 2. Baskı.

İçel Kayıhan ve Süheyl Donay, Karşılaştırmalı ve Uygulamalı Ceza Hukuku, 2005.

Kökçü Halil, Paternalizm Kavramı ve Örnek Uygulamalar, Karadeniz teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon, 2016 (yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

Lauterwein Carl Constantin, The Limits of Criminal Law (A Comparative Analysis of Approaches to Legal Theorizing), Ashgate Publishing, Surrey, 2010.

Mill John Stuart, Hürriyet Üstüne, (çev. Mehmet Osman Dostel), Liberal Düşünce Topluluğu, Ankara, 2003.

Mill John Stuart, “Cezalandırma Üzerine”, (çev. Muzaffer Dülger), Hukuk Kuramı, C. 4, S. 3, Mayıs-Haziran 2017.

Oktik Nurgün, “Sosyal Sapma ve Suçun Sosyolojisine Kurumsal Yaklaşımlar”, Suçun Sosyolojisi Cezasının Felsefesi, (ed. Güncel Önkal ve Özgür Sarı), Nobel Yayınları, Ankara, 2013.

Önder Ayhan, Ceza Hukuku Dersleri Genel Hükümler, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1992

Peršak Nina, Criminalising Harmful Conduct (The Harm Principle, its Limits and Contential Counterparts), Springer, 2010.

Ripstein Arthur, “Beyond Harm Principle”, Philosophy and Public Affairs, Vol. 34, Is. 3, (June) 2006.

Sancar, Mithat, “Şiddet, Şiddet Tekeli ve Demokratik Hukuk Devleti”, Doğu-Batı (Hukuk ve Adalet Üstüne), Y. 4, S. 13, 2000.

Toroslu Nevzat, “Ceza Hukuku–Politika–Ahlak”, Prof. Dr. Çetin Özek Armağanı, İstanbul, 2004.

Ünver Yener, Ceza Hukukuyla Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer, Seçkin, Ankara, 2003.

Ünver Yener, “Ceza Hukukunda Hukuksal Değer”, (çev. Barış Erman),  Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, S. 8, 2003.

— ATIFLAR / CITATIONS — 

İncele / Look

  1. Sercan Tokdemir, (2022), Ceza Hukukunda Akim Kalmış Azmettirme, Seçkin, Ankara.