Gonzago’nun Öldürülmesi

Dünyada tiyatro deyince ilk akla gelen oyun kuşkusuz William Shakespeare’in Hamleti, Danimarka prensi Hamlet’in tragedyasıdır. Kötü amca Claudius, kral Hamlet’i öldürmüş ve kraliçe ile evlenmiştir. Babasının ölümü üzerine Wittenberg Üniversitesinde okuyan Hamlet, en yakın arkadaşı Horatio ile birlikte Elsinore Şatosuna dönmüştür.

Buraya kadar yazdıklarım Hamlet oyunu.

Gonzago’nun Öldürülmesi oyunu ise Hamlet’in trajedisinden esinle Nedyalko Yordanov tarafından kaleme alınmış bir dramatik komedidir.

Danimarka Kralının baş mabeyni Polonius, Norveç kralının ajanıdır ve kral Claudius ile Hamlet’in arasını açarak, kendi oğlunu tahta çıkarmak için bir oyun peşindedir. Prens Hamlet’in Cladius’tan intikam almak istediğini bilmektedir. Gezici bir tiyatro kumpanyasını Elsinore Sarayına davet eder. Meletliğe kurşun atan tiyatroculara ciddi bir avans verir. Hamlet’in psikolojik olarak iyi olmadığı, onu oyalamak amacıyla çağrıldıkları ve Hamlet hangi oyunu istiyorsa onu sergilemeleri gerektiği söylenir.

Oynanacak oyun “Gorzago’nun Öldürülmesi” oyunudur. Ayrıca Hamlet kendi el yazısıyla oyundan önce oynanması için, Horatio aracılığıyla bir pandomim senaryosu gönderir.

Buna göre, yaşlı kral kardeşi tarafından zehirlenmekte ve kraliçe ile evlenerek tahta geçmektedir.

Böylelikle Hamlet “tiyatronun ve sanatın gücünü kullanarak” muhteris Claudius’u bütün Danimarka halkına rezil etme peşindedir.

Senaryonun sonunda oyuncuların istedikleri takdirde oyunu sergilemekten vazgeçecekleri belirtilmektedir. Oyuncular ilk önce durumun farkında değildir, ilk provayı yaparken, böyle bir oyun oynarlarsa kralı kızdıracakları ve kellelerinin gideceğini anlamışlardır. Oyuncular her ne kadar oyunu sergilemek istemeseler de iş işten geçmiştir.

Neticede bir akşam oyun sergilenir. Kral Claudius da oyunu izleyenler arasındadır ve bu oyuna çok bozulur. Salonu terk eder.

Oyuncular derhal tutuklanır. Ağır işkenceden geçirilir, krala suikast ve vatana ihanet etmekten dolayı ölüme mahkum edilirler.

Bunlar olurken, kral Hamlet tarafından öldürülür. Her ne kadar Polonius’un planları tutacak gibi olsa da kendisi ve oğlu öldürülür ve Danimarka’nın başına Norveç Kralı geçer.

Kraliyet celladının yargılama yaparken kullandığı cümle çok çarpıcıdır: Gerçekler ancak devletin yararına olan şeylerdir.

İlk önce dalkavuklar ve ispiyoncuların kellesi gider.

Mesele oyun içinde oyun ile büyük şeyler hedeflemekse, kimsenin önemi yoktur.

Bunları izlerken elbette “Bülent Arınç’a suikast iddiasıyla tutuklanan iki subay” geldi aklıma. Kim bilir hangi hayatlar, büyüklerin ali menfaatleri için göz kırpılmadan karartıldı.

İki perdelik oyun iki buçuk saatten fazla sürüyor. Bu denli uzun bir oyun izleyicileri, çok iyi olan kurgusu, daima hareketli sahne kullanımı, sade ama etkili dekor ve ışık ile ve elbette çok usta oyuncuların performansı ile izlenebildi.

Hamlet’ten çok sayıda repliğin olduğu oyunda, kostümler geleneksel olan ile yeninin birlikte göze batmayacak şekilde kullanılmış idi. Bir yandan trajedi aktarılırken, şakalar araya ustaca yerleştirilmiştir.

Çorum tiyatro izleyicileri olarak ayakta alkışladık.