Yüksek lisansın amacı, öğrencilerin belli konuda araştırma yapabilme ve araştırmanın sonuçlarını raporlamayı, hem teorik olarak öğretmek hem de bu pratiği kazandırmaktır. Dünyanın neresinde ve hangi bölümünde lisansüstü eğitim olursa olsun, bu amaç ve kazanım şaşmaz. Elbette ki, bilim disiplinine göre araştırmaya başlama, kurgulama, yöntem ve teknikler ile bulguların analizi, çıkarımda bulunma, teori ortaya koymak farklılıklar gösterebilir. Ancak bu sanıldığı kadar birbirinden ayrık ve ilgisiz değildir. Başka bir anlatımla, bilimsel yöntem hemen her disiplinde benzer özellikler gösterir, ancak disiplinden kaynaklanan ince ayrımlar olabilir.

Yüksek lisans araştırma yapmanın ve raporlamanın uzmanlığıdır. Bir makale, bir konferans bildirisi, bir kitap hepsi bir araştırma sürecinin sonucunda, kendi şekil kuralları içinde yapılan raporlamalardır. Yüksek lisans sürecinde alınan dersler ve yazılan tez konusu kişiye o konuda belli bir uzmanlık alanı sağlayabilir, ancak asıl uzmanlık meselesinin araştırma ve yazma olduğunu aklınızdan çıkarmayın.

Şimdi yüksek lisansa geri dönecek olursak, birkaç başka meseleyi de baştan konuşmak gerekir.

Bunlardan birincisi, lisansüstü öğrenimin tamamen bir tercih olduğudur. Yani kimse kimseyi lisansüstü eğitim yapsın diye zorlamaz, zorlayamaz. Hekim olmak için tıp okumak, hakim olmak için hukuk okumak, öğretmen olmak için eğitim fakültesi okumak bir zorunluluktur. Ancak üniversite öğretim üyeliği dışında hiçbir meslek için yüksek lisans zorunluluğu yoktur. Bu sebeple öğrencilerin, tamamen kendi istekleriyle yüksek lisansa geldiklerini bilmeleri gerekir.

Birinci duruma bağlı olarak, istekle gelinen (veya gelinmesi gereken) bu programların asgari zorunluluklarının da yerine getirilmesi gerekir. Bunun başında derslere devam gelir. Özellikle çalışan öğrenciler dikkate alınarak genelde ders programları akşama kaydırılır. Kişinin çalışması, yorgun olması, sık sık şehir dışı seyahate çıkması yüksek lisans programını yürütenlerin meselesi değildir. Yani kişisel durumlardan kaynaklanan aksaklıklar sonucu değiştirmez. Kişi asgari gelmesi gereken ders saatinde gelmemişse, gelmemiş, dersi almamış, yükümlülüğünü yerine getirmemiş demektir.

Yine birinci duruma bağlı olarak, mademki yüksek lisans programına gelmek bilinçli bir tercihin sonucudur, o zaman gelen kişi asgari yükümlülüklere katlanmayı da kabul etmiş demektir. Lisans öğreniminden farklı olarak yüksek lisans tamamen ders öğretim üyesinin aktif olduğu, ders anlattığı bir ortam değildir. Yüksek lisansa gelmekle asgari bir okuma yapmayı, derse önceden hazırlıklı gelmeyi, gerektiğinde belli bir haftanın konusunu anlatmayı, ödev hazırlamayı ve sunum yapmayı kabul etmişsiniz demektir.

Yüksek lisansla ilgili yükümlülükleri uzatmak, uzun uzadıya yazmak mümkündür. Kısaca özetlersek:

• Asgari devam zorunluluğunu yerine getiriniz. Dersleri takip etmek sadece yoklamada imza atmak anlamına gelmez, derslere gerçekten katılın.
• Size verilen okuma listesini lütfen okuyun, verilenler zorunludur. İleri okumaları ayrıca sorabilirsiniz.
• Her hafta hangi konunun ele alınacağı önceden bellidir, lütfen hazırlıklı gelin.
• Ödevlerini hazırlamaya önceden başlayınız. Konu belirleme, kaynakları temin etme, yazı planı hazırlama vs için çok geç kalmayın.
• Ödevlerinizi hazırlarken bilimsel etikten şaşmayın. İntihal programları tüm sahtekârlıkları ortaya çıkarabilecek kabiliyette.

 

Yüksek lisans yapmanın bilincinde olarak gelmeniz dileğiyle.